Чӑваш Енре таркӑнсемпе контрактниксем йышланнӑ. Ҫакӑн пирки пӗлтернӗ паян республикӑн Правительство ҫуртӗнче иртнӗ ирхи планеркӑра Чӑваш Ен Юстици тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министрӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан Наталья Тимофеева.
Вӑл каланӑ тӑрӑх, Шупашкар тата Канаш хулисенче, ҫавӑн пекех Красноармейски, Куславкка, Вӑрнар тата Тӑвай районӗсенче кӗрхи призывпа плана тултарайман.
Ҫав вӑхӑтрах Ҫӗнӗ Шупашкар хули, Шупашкар, Сӗнтӗрвӑрри, Элӗк, Патӑрьел, Йӗпреҫ, Канаш, Вӑрмар, Шӑмӑршӑ, Комсомольски, Ҫӗмӗрле районӗсенче плана ирттерсе тултарнӑ. Вӗсене пула республикӑри плана тултарма мйа килнӗ.
Чӑваш Енре иртнӗ ҫулхи кӗрхи призыв вӑхӑтӗнче контрактниксен тата ҫар службинчен тарса ҫӳрекенсен (военкоматсенче ӗҫлекенсем килте тупайман ҫамрӑксен) шучӗ йышланнӑ.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Карапаш ялӗнче пурӑнакансем – маттур. Унти халӑх пӗлтӗр плотина урлӑ кӗпер тунӑ.
Кӗпер самаях пысӑк – 45 метр вӑрӑмӑш. Халӑх кӗпере ятарласа хӗлле, пӑр шӑннӑ чухне, тунӑ. Ара, унсӑрӑн йывӑр техника та кирлӗ-ҫке-ха. Ҫынсем укҫа пухса тимӗр пӑрӑхсем, профильсем туяннӑ. Пиломатериалсемпе вырӑнти влаҫ органӗ тивӗҫтернӗ.
«Туссемпе пухӑнтӑмӑр – Петя Артемьев, Роберт Бахмутов, пирӗн урамри Агатеев Петя. Шутларӑмӑр та – атя тӑвар! Пӗр кунра свая ҫапрӑмӑр, тепӗр кун варринче, тарӑн вырӑнта, бетон юпасем лартрӑмӑр, кайран хӗл тӑршшӗпе ӗҫе майӗпен пурнӑҫларӑмӑр», - каласа кӑтартнӑ Карапашра пурӑнакан Владислав Самойлов.
Ял халӑхне ку кӗпер питӗ кирлӗ. Ара, кӳршӗ яла ҫитес тесен (унта чиркӳ вырнаҫнӑ) плотина тавран кайма тивнӗ.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Аксарин ялӗнче пурӑнакан Вячеслав Васильева Раҫҫейӗпех пӗлеҫҫӗ тесен те йӑнӑш мар. Ара, ӑна федераци каналӗсемпе пӗрре мар кӑтартнӑ. Халӗ ав маттур арҫынпа «Пӗрремӗш каналпа» пыракан «Ырӑ ир» кӑларӑм валли сюжет ӳкернӗ.
Хальхинче Вячеслав Васильев хӑй шухӑшласа кӑларнӑ кӗреҫепе тӗлӗнтернӗ. Унпа юр хырма питӗ меллӗ. Кӗреҫе юр тасатнӑ чухне йӗлтӗр пек шӑвать, ҫавна май харӑсах 80 килограмм ҫӗклеме пулать-мӗн.
Сӑмах май, малтан федераци каналӗпе Вячеслав Васильев шухӑшласа кӑларнӑ «курака», ҫырла йӑранӗсене сыхлаканскере, кӑтартнӑ. Чӑштӑртатаканскер каюрасене те хӑратать-мӗн.
Чӑваш пуканин ӑсти Терентий Дверенин пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Ҫакӑн пирки Маргарита Красотина журналист Фейсбукра ӗнер пӗлтернӗ.
Терентий Парамонович пуш уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Ҫичӗпӳрт ялӗнче ҫуралнӑ. Рационализаторла сӗнӳсен авторӗ те вӑл, пахчаҫӑ та. 85-е ҫитсен чӑваш пуканине ӑсталама тытӑннӑ.
2010 ҫулта вӑл Чӑваш Енӗн патшалӑх премине тивӗҫнӗ. Пуканесене хӑйӗн ачисем вырӑнне хурсах хакланӑ. Ӑста пӗр ӗмӗрхине уявланӑ кун, пӗлтӗрхи пуш уйӑхӗнче, Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Ҫичпӳрте республикӑн культура министрӗ Константин Яковлев ҫитнӗччӗ. Ватта вӑл Чӑваш Республикин Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн ячӗпе Тав ҫырӑвӗпе тата алла ҫыхмалли сехетпе хавхалантарнӑччӗ.
Чӑваш Енри районсенче 15 шкул автобусӗ панӑ, вӗсемпе шкул сумкакне такӑрлатакан ачасене илсе ҫӳрӗҫ.
ЧР премьер-министрӗ Иван Моторин алӑ пуснӑ распоряженире палӑртнӑ тӑрӑх, Канаш, Куславкка, Вӑрмар районӗсенче икшер автобус лекнӗ. Патӑрьел, Йӗпреҫ, Ҫӗрпӳ, Сӗнтӗрвӑрри, Елчӗк районӗсене, Улатӑр, Канаш тата Шупашкар хулисене пӗрер транспорт панӑ.
ЧР ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ултавҫӑсем Чӑваш Енре пурӑнакан хӗрарӑмран 217 пин тенкӗ «сӑптӑрнӑ».
Сӗнтӗрвӑрри районӗнче пурӑнакан 34 ҫулти хӗрарӑм 300 пин тенкӗ кредит илме палӑртнӑ. Хайхискер тӗнче тетелӗнче пӗлтерӳ курнӑ, онла йн-мелпе заявка панӑ.
Хӗрарӑм кредит илес тесе пӗлетерӳре кӑтартнӑ номерпе шӑнкӑравланӑ. Лешсем страхлав взносӗ тумалла тесе тата темӗн те пӗр суйса хӗрарӑма 217 пин тенкӗ куҫарттарнӑ. Ҫав укҫан пӗр пайне хӗрарӑм ҫынран кивҫен илсех куҫарса панӑ.
Хайхискер хӑйне улталанине ӑнлансан полицие кайса заявлени ҫырнӑ.
Эсир хӗл варринче асамат кӗперӗ тухнине курнӑ-и? Ӗненмелле мар пек-и? Кӑлӑхах иккӗленетӗр. Ҫӗнӗ ҫулччен пӗр эрне юлчӗ. Паян вара, раштав уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, республикӑри хӑш-пӗр районта пурӑнакансем асамат кӗперӗ тухнине курнӑ.
Паян ирхине Красноармейски, Ҫӗрпӳ, Сӗнтӗрвӑрри районӗсенче асамат кӗперӗ тухнӑ. ZaRulem.ws тата «Погода в Чувашии» (чӑв. «Чӑваш Енри ҫанталӑк») сайтсенче пӑхса тӑракансем хӑйсем тунӑ сӑнӳкерчӗксене кӑтартнӑ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче чӑваш пуканине ӑсталакан Терентий Дверенина халалланӑ кӗнеке-альбом пичетленӗ. «Чувашский мир Терентия Дверенина» ятлӑ ӗҫӗн авторӗ — Геннадий Иванов-Орков ӳнерҫӗ.
Апла кӗнеке унччен пулманччӗ-и вара тесе пуҫ ватма кирлӗ мар. Пулнӑ. 2009 ҫулта. Халӗ, ав, вунӑ ҫул иртсен, ӳркенмен Геннадий Иванов-Орков ӗҫе ҫӗнетнӗ, пуянлатнӑ, тарӑнлатнӑ, туллилетнӗ.
Кӗнеке-альбома алла илсен хӑй тӗллӗн вӗреннӗ алӑ ӑстин пултарулӑхӗпе ҫеҫ мар, Дверенин шурсухал ҫинчен те тӗплӗнрех пӗлме май килӗ.
Терентий Парамонович пуш уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Ҫичӗпӳрт ялӗнче ҫуралнӑ. Рационализаторла сӗнӳсен авторӗ те вӑл, пахчаҫӑ та. 85-е ҫитсен чӑваш пуканине ӑсталама тытӑннӑ.
Раштав уйӑхӗн 7-мӗшӗн тӗлне Чӑваш Енре 782 ача пневмонипе чирленине тупса палӑртнӑ. Республикӑн Сывлӑх сыхлавӗн министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак цифра пӗлтӗрхи танлаштаруллӑ тапхӑртинченпысӑк мар.
Ачасем пневмонипе чирленине Улатӑр, Вӑрнар, Сӗнтӗрвӑрри, Ҫӗмӗрле, Елчӗк районӗсенче, Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар, Канаш хулисенче йыллӑ палӑртнӑ.
Пневмонипе 3-6 ҫулсенчи (33,6%), 7-14 ҫулсенчи ачасем (30,8%) тата тин ҫуралнисенчен пуҫласа 2 ҫула ҫитичченхисем (29%) ытларах чирленӗ. 15-17 ҫулсенчисем аптӑрасси йышлӑ мар. Цифрӑсене процент ҫине куҫарса пӑхсан, вӑл – 6,6%.
Пневмони — ӳпкен питех те хӑрушӑ чирӗ. Унӑн паллине ҫивӗч респираторлӑ вирус чирӗпе пӗр евӗр. Вӑхӑтра сиплеме пуҫламасан амак шала каять, ҫын вилме пултарать.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнче пурӑнакан пӗр хӗрарӑма суд тӗрмене хупмасӑр 3 ҫул та 6 уйӑхлӑха айӑпланӑ. Вӑл 18 ҫул тултарман ывӑлне шар кӑтартнӑшӑн суд сакки ҫине ларнӑ.
Следстви тата суд палӑртнӑ тӑрӑх, амӑшӗ пӗр кунхине ывӑлне ҫӳп-ҫап контейнерӗ патне йӑтса пынӑ та унта перессипе хӑратнӑ. Тепӗр кунхине хӗрарӑм ачине пӑвма хӑтланнӑ.
Халӗ ача социаллӑ учрежденире пурӑнать. Прокуратура пӗлтернӗ тӑрӑх, приговор саккунлӑ вӑя кӗмен. Кун хыҫҫӑн ӑна амӑшӗн прависӗр хӑварма пултараҫҫӗ.
-5.7 °C